Corneille - Uniek Stuk uit 1960 - Vol d'oiseaux au coeur de l'été - Verkocht

Een vroege lithografie in kleur afkomstig uit het Vol d'Oiseaux -portefeuille daterend uit 1960. Rechtsonder gesigneerd en gedateerd met potlood. Het werk is opgenomen in de grafische overzichtscatalogus: Corneille: het complete grafische werk 1948 -1975 van Patricia Donkersloot-van Den Berghe. Bladzijde 101 nummer 82.

Deze litho is opgenomen in de collectie van het  Van Abbe Museum in Eindhoven:
https://vanabbemuseum.nl/en/collection/vol-doiseaux

Beschrijving:
"Vol d'oiseaux au coeur de l'été" (Vlucht van vogels in het hart van de zomer) is een unieke lithografie van Corneille, gecreëerd in 1960. Dit kunstwerk vangt een levendig en kleurrijk tafereel waarin een zwerm vogels zich vrolijk door een zomerse lucht beweegt. De kunstenaar brengt met deze lithografie de essentie van de zomer tot leven, gevuld met beweging, licht en vrijheid.

Kleuren en Compositie:
Corneille's gebruik van levendige kleuren weerspiegelt de vreugde en energie van de zomer. Heldere blauwen, stralende geels en levendige groens mengen zich naadloos om het gevoel van warmte en zonneschijn te evoceren. De compositie is dynamisch, met vogels die lijken te dansen en zweven op de warme zomerbries, waardoor het geheel een gevoel van ongebonden vrolijkheid en spontaniteit uitstraalt.

Stijl en Techniek:
Corneille's stijl in deze lithografie kenmerkt zich door expressieve, bijna abstracte vormen die de vrijheid en onvoorspelbaarheid van de natuurlijke wereld belichamen. Zijn techniek, die levendige kleuren en vloeiende lijnen combineert, creëert een gevoel van beweging dat essentieel is voor de levendige atmosfeer van het stuk. Dit maakt "Vol d'oiseaux au coeur de l'été" tot een voorbeeld van hoe kunst beweging en emotie kan vastleggen op een manier die zowel visueel aantrekkelijk als emotioneel resonant is.

Symboliek:
De vliegende vogels in deze lithografie symboliseren vrijheid en de onbezorgde dagen van de zomer. Het kunstwerk roept beelden op van open luchten en eindeloze mogelijkheden, een herinnering aan de eeuwige jeugd en de cycli van de natuur die ons omringen. Het is een viering van het leven zelf, gevangen in het moment van vliegen, vrij van de zwaartekracht van de dagelijkse sleur.

Een Zeldzaam Meesterwerk:
Deze lithografie komt uit een portefeuille uit het jaar 1960, waarin Corneille zijn gedachten en inspiratie in Parijs vastlegde. "Vol d'oiseaux au coeur de l'été" is niet zomaar een kunstwerk; het is een uitnodiging om de vreugde en de complexiteit van het leven te omarmen. Door de levendige en inspirerende natuur van dit werk aan je muur toe te voegen, breng je een dagelijkse herinnering aan schoonheid en harmonie in je ruimte. Dit kunstwerk nodigt uit tot reflectie en bewondering en zal ongetwijfeld een gespreksonderwerp zijn voor iedereen die het ziet. 

Deze lithografie komt uit een portefeuille uit het jaar mei 1960, waarin Corneille zijn gedachten en inspiratie in Parijs vastlegde. Vertaald uit het Frans. 

 In El-Golea zag ik een klein zwart kind spelen met een vogel die vastgebonden was aan zijn voet met een touwtje. Een prachtige vogel, met een groene staart. Vastgebonden aan de hand van de jongen, vloog de vogel moeizaam. Uiteindelijk eindigde hij snel in een ellendig bestaan: een lelijk beestje, berooid, met een paar veren.

In de woestijn zag ik een zieke vogel, dik en zwaar, die luid en belachelijk klonk, maar toch indrukwekkend zoals een grote bel. Zijn tong was te lang om te zingen naar zijn eigen smaak. 
Zijn vrouwtjes, heel klein, sprongen rond: een leek op een leeg dopje.
Opeens werd de hemel zwart. Een enorme massa insecten bedekte de zon die zo prachtig aangekondigd was en beloofde, zoals altijd in deze streek, warmte en helderheid. Plotseling werd alles overstemd door een angstaanjagend geluid dat bleef toenemen. Miljoenen sprinkhanen vielen neer op de velden. Toen het lot ons een rijkdom aan gewassen bracht, werden deze plotseling verslonden door de plotselinge aanvoer van grote hoeveelheden voedsel.
Een avond was het geluid ondraaglijk, als dat van een guillotine, een graf zonder stilte.
Een slang gleed over de landingsbaan, zijn ingewanden bloedend. Een tiental gieren, in hun vlucht hees en doof, schreeuwden luid.

De scène: sinister - en "buitengewoon mooi".
Ik droeg de herinnering van die dag met me mee: de aanblik van deze schokkende kampeerscène. Boven het gele zand van de Sahara, de oogverblindende patronen van vogels op de kandelabers, de bloedkleurige vleugels, zwart geverfd met onvermoeibare vogels.
Ik herinner me de verschillende beelden van Afrika: de ene triest, de andere zachter. Maar wat diep in mijn geest is gegrift, is het beeld van die Afrikaanse lucht, helder en trillend boven de woestijn, wanneer het geluid, half dood, half levend met een dikke en volle regenboog doorbroken werd, toen ik begreep dat deze vogels een uitdrukking waren van vrijheid.
In deze ideale hemel, zonder beperking, een bevlekte ruimte zonder einde, met een onbeschrijfelijke en gevarieerde veelvoud aan vogels.

In mijn eerste tekeningen schilderde ik vissen. Toen, gedurende vele jaren, verving ik de vissen door vogels, die met een zekere magie schilderde. Soms schilderde ik geen spoor van hun vlucht, een vleugel sprak en een andere ook.
Ik zag dat deze veranderde overeenkomst met de beroemde grote vogel, en de vis op het strand "De zee verwijdde zich. De aarde verstikte. De lucht stond op van zijn boom, een berg beklommen, en de lucht vermengde zich ermee. Ik sprong, ik was hoog en het is zo dat ik in het oog kwam van vogels.

In Amsterdam had ik een huis met uitzicht op vogels. Van het raam keek ik naar een tuin, aan de andere kant de Amstel. Een aria, een van deze lichte vogels verborg zich in het bladerdek.
Zelden, zelden in de bossen, zag ik een zwerm vogels: Ik schoot niet, en ze leken op muzieknoten op een blad.

De orginele Franse tekst:

A El-Golea, j'ai vu un petit enfant noir jouant avec un oiseau attaché par les pattes. Un oiseau magnifique, à queue verte. Rattaché par une ficelle à la main du garçon, l'oiseau volait péniblement. Puis, entre les doigts du gosse, il termina bientôt son existence misérable: une pauvre boule, dérisoire, de plumes.

Dans le désert, je vis un oiseau mâle, fort gros et gras, qui était bien ridicule et cependant surprenant par une trop longue queue de légèreté et visiblement l'empêchait de rendre les airs à son gré. Ses femelles, autour de lui, minuscules, mais joyeuses et agitées, se poursuivissaient l'une l'autre et autour de lui tissaient mille cabrioles.

Soudain, le ciel fut noir. Une masse compacte d'insectes obscurcit la lumière magnifiquement annoncée et qui, telle les autres en cette contrée, promettait chaleur vive et grande clarté. Soudain: une nuit absolue dont l'angoisse s'accroissait par un bruit continu et assourdisant, un cliquetis monstrueux. Des millions de sauterelles s'étaient abattues vers le sol. Alors dans tout ce noir j'imaginai le vol prompt et rompu de grands oiseaux ivres de soudaines nourritures. Peu de temps ensuite, la lumière, subite et violente autant qu'un couperet de guillotine, tomba. Jamais le silence ne déchira de telle façon mes oreilles. Il n'y avait de trace d'oiseau, et sur le sol agonisaient à peine quelques insectes.

Un zèbre gisait le long de la piste, les entrailles à demi sorties, sanglantes. Une dizaine de vautours, en un vol rasant et sourd, s'affairaient autour de lui. A la fois: sinistre, – et singulièrement beau! J'emportais avec moi, ce jour-là, la vision de ce révoltant carnage. Sur le jaune du sable, les rayures nettement dessinées de l'animal, la tâche pourpre du sang, le noir éventail de plumes des oiseaux!

J'ai retenu ces images diverses de l'Afrique: l'une triste, l'autre cocasse, l'autre encore cruelle. Mais ce qui est demeuré profondément gravé dans mon esprit c'est l'image de ciel d'Afrique, ce ciel lourd, blanc et tremblant au-dessus du désert, quand un son, nullement humain, sourd, muet, vide quand tout enfin paraît plongé dans une épaisse torpeur et que le dernier qui en finit plus, – et soudain les oiseaux surgissent, qui rayent le ciel d'une arabesque magistrale. Et à chaque fois j'aurais juré que c'était vraiment la première fois que mon œil enregistrait un VOL D'OISEAUX...

Dans ce ciel, étendue idéale et sans limite, ainsi que sur une belle feuille de papier vierge et sans cesse recommencée, les oiseaux dessinaient en incertitude leur vol une multitude de lignes infiniment variées.

Dans mes premières toiles, il m'arrivait de mettre des poissons. Depuis de nombreuses années les oiseaux les remplacent, des oiseaux imaginaires, jamais posés au sol, traçant d'inombrables signes. Parfois je ne peignais que la trace laissée par leur vol, une tache qui parlait d'eux...

Et ce changement s'apparente fort bien à la fameuse métamorphose que raconte cette jolie légende. "Un jour un poisson s'était endormi dans un banc de mer. La terre a tremblé. La mer s'en est éloignée, pariant ailleurs. Lorsque le poisson s'est éveillé, il était perché sur un arbre, en haut d'une montagne, et la mer était hors de toute bout. Il était tout rafraîchi au sable. Alors il sauta, mais il sauta si haut peut-être que ses nageoires ont grandi, et c'est ainsi qu'il y eut des oiseaux."

A Amsterdam j'ai connu un arbre à oiseaux. De la fenêtre d'une maison amie le regard plongeait dans un jardin, de l'autre côté de la rivière Amstel. Un arbre était là, majestueux, et il ne plissait d'oiseaux. On ne pouvait les distinguer parmi l'épais feuillage. Leur présence était attestée par des piaillements sauvages et aigus, cris d'une joie organique. Mon ami disait que les oiseaux de la ville s'étaient éteints-dent moins rendez-vous en cet endroit.

Je crois que chaque ville, que chaque village possède son arbre à oiseaux, mais on ne le découvre pas toujours.
Les Africains ont dans leurs villages des arbres à palabres. Ceci, j'imagine, pour suppléer à l'absence d'arbre à oiseaux! car je ne découvris nulle part en Afrique ce surprenant phénomène. Les oiseaux y sont-ils donc plus qu'en Europe farouchement individualistes?

Rarement, sur des arbres dénudés, des arbres desséchés dans des savanes arides, je vis quelques oiseaux s'abattre et cela les faisaient semblables à des notes éparses sur quelque papier à musique.

A cette époque déjà je peins, j'ignorais le nom de ces oiseaux. C'est à mon retour que je pris connaissance de leurs titres, et je veux en cet endroit saluer: l'Oiseau à huppe, la Grue couronnée, le Flamant rose, l'Ombrette, la Pie-grièche rose, le Touraco violet, le Cotingas, la Tamatia à collier, le Combassou, le Cap-Moor le Worabée, et cette variété d'oiseaux extraordinaires que je rencontre le plus souvent en Ethiopie: la Veuve à colliers d'or, la Veuve dominicaine, la Veuve à épaulettes et la Veuve en feu.

Corneille, Paris, mai 1960

(0057)